Pielęgniarstwo XXI wieku

Pacjenci przewlekle hemodializowani w Stacjach Dializ Fresenius w wojewodztwie kujawskopomorskim jako świadczeniobiorcy podstawowej opieki zdrowotnej oraz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej – badanie pilotażowe

Pielęgniarstwo XXI wieku Vol.21, Nr 1(78)/2022, 12-18

10.2478/pielxxiw-2022-0005

© 2022 Uniwersytet Medyczny w Lublinie. This is an open access article distributed under the Creative Commons Attribution-NonComercial-No Derivs licence (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/)

Agnieszka Pluta¹ , Paweł Stróżecki² ,
Beata Sulikowska³ , Wojciech Marcinkowski⁴ 

¹ Department of Preventive Nursing, Faculty of Health Sciences, Collegium Medicum, Bydgoszcz, Nicolaus Copernicus University, Toruń, Poland
² Department of Transplantology and Surgery, Collegium Medicum, Bydgoszcz, Nicolaus Copernicus University, Toruń, Poland
³ Department of Nephrology, Hypertension and Internal Medicine, Collegium Medicum, Bydgoszcz, Nicolaus Copernicus University, Toruń, Poland
⁴ Fresenius Nephrocare Poland

Streszczenie

Wprowadzenie. W zależności od stadium i progresji choroby pacjenci z przewlekłą chorobą nerek (PChN) otrzymują opiekę na różnych poziomach polskiego systemu opieki zdrowotnej, w tym w zespołach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), przychodniach specjalistycznych (AOS), szpitalach, a także centrach dializ i transplantacji. Celem pracy była analiza korzystania z usług POZ i AOS przez pacjentów poddawanych hemodializie leczonych w Stacjach Dializ Fresenius z województwa kujawsko-pomorskiego..
Materiał i metody. Badania przeprowadzono na podstawie ankiety oraz kwestionariusza Acceptance of Illness Scale (AIS). W badaniu wzięło udział 159 pacjentów. W badaniu wykorzystano dane pozyskane z Wojewódzkiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia na temat korzystania z usług POZ w latach 2015, 2016 i 2017 przez pacjentów poddawanych hemodializie.
Wyniki. Średni wiek respondentów wynosił 67,1±13,1 lat. Prawie wszyscy pacjenci poddawani hemodializie (98,7%) wymagali dodatkowego leczenia z powodu chorób współistniejących CKD. W ciągu ostatniego roku poprzedzającego badanie 5,7% respondentów korzystało z usług pielęgniarskich POZ, a żadna kobieta nie korzystała z usług położnych POZ. Udział w programie POZ „Leki 75+” wskazało 37,3% uprawnionych. W omawianym okresie z usług AOS korzystało 66,7% badanych, w tym większy odsetek mieszkańców miast niż wsi (71,1% vs 58%; p <0,05).
Wnioski. Wielokrotna zachorowalność i wysoki odsetek pacjentów korzystających ze świadczeń AOS w analizowanym okresie wskazują na potrzebę zapewnienia pacjentom poddawanym hemodializie skoordynowanej opieki pod nadzorem lekarza stacji dializ. Wykonywanie zadań POZ przez takich lekarzy sugeruje potrzebę zwiększenia ich liczby i poprawy fi nansowania terapii nerkozastępczej.
 

Słowa kluczowe: system opieki zdrowotnej, podstawowa opieka zdrowotna , specjalistyczna opieka zdrowotna, hemodializa, pacjent

Abstract

Introduction. Depending on the stage and progression of the disease, patients with chronic kidney disease (Przewlekła Choroba Nerek ) – CKD receive care at various levels of the Polish healthcare system, including primary care (Podstawowa Opieka Zdrowotna) – PHC teams, specialist clinics (Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna) – AOS, hospitals, as well as dialysis and transplant centers. The study aimed at analyzing the use of PHC and AOS services by hemodialysis patients treated in Fresenius Dialysis Centers from Poland.

Material and methods. The study was based on a questionnaire survey and the Acceptance of Illness Scale questionnaire (Skala Akceptacji Choroby) – AIS. The total number of 159 patients participated in the study. The data was obtained from the Voivodeship Department of the National Health Fund on the use of PHC services in 2015, 2016 and 2017 by hemodialysis patients. Results. The mean age of the respondents was 67.1±13.1 years. Almost all hemodialysis patients (98.7%) required additional treatment for CKD comorbidities. Over the last year before the survey, 5.7% of the respondents used PHC nursing services and no woman used PHC midwifery services. Participation in “Leki 75+” PHC program was indicated by 37.3% of those eligible. In the said period, AOS services were used by 66.7% of the respondents, including a greater percentage of urban rather than rural inhabitants (71.1% vs 58%; p<0.05). Conclusions. Multiple morbidity and a high percentage of patients receiving AOS services in the analyzed period indicate the need to provide hemodialysis patients with coordinated care supervised by a dialysis center physician. Fulfilling PHC tasks by such physicians suggests the need to increase their numbers and to improve the financing of renal replacement therapy.

Key words: health care system, primary health care, specialist health care, hemodialysis, patient